سردخانه صنعتی از اواخر قرن نوزدهم سال 1872 میلادی شروع به کار کردند و در سال 1900 اولین سردخانه صنعتی تبریدی تراکمی وارد بازار شد، سردخانه صنعتی یک محیط سرمایشی است که مجموعه ی از تأسیسات و ساختمان ها، ساخته می شود و قابلیت نگهداری محصولات کشاورزی و مواد غذایی فاسد شدنی و تمام محصولات مصنوعی که تاریخ مصرف دارند و فاسد شدنی هستند را در داخل سردخانه صنعتی، زیر نظر دما و رطوبت کنترل شده و با استانداردهای روز بهداشت جهانی، به منظور طول عمر بیشتر و کیفیت بهتر عرضه محصولات، نگهداری می شوند در این مقاله با ما همراه شوید تا اطلاعات دسته اولی درباره سیستم سردخانه و همچنین با عملکرد انواع سردخانه صنعتی آشنا شوید.
سردخانه های صنعتی همانطور که می توان از اسمش آن را حدس زد به مکانی گفته می شود که در آن سرما تولید می شود. اگر بخواهم کامل تر بیان کنم سردخانه به مجموعه ی تاسیسات یک ساختمان گفته می شود که برای نگهداری موادی که امکان فاسد شدن را دارند مثل مواد پروتئینی، دارویی، غذایی و ... مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع تجهیزات این ساختمان ها باعث تولید هوای سرد شده و دمای آن محل را پایین می آورند تا از فاسد شدن و خراب شدن مواد جلوگیری کنند.
از گذشته های خیلی دور انسان ها برای نگهداری مواد غذایی دست به کار های مختلفی می زدند. مثلا آن ها را چال می کردند یا در محل های خنک مثلا سردابه ها و .. آن ها را نگهداری می کردند و حتی گاهی اوقات برای نگهداری آن ها از یخچال های طبیعی استفاده می کردند. به همین با پیشرفت تکنولوژی بشر به فکر ساخت یخچال افتاد و یخچال های زیادی با طرز کار های مختلف در طول تاریخ ساخته شده اند که آخرین آن نیز یخچال هایی بودند که با گاز فریون کار می کردند ولی خب به دلیل مشکلات محیط زیستی این یخچال ها نیز از دور خارج شدند و تولیدشان متوقف گردید.
مراحل ساخت سردخانه صنعتی
با توجه به اهمیت سردخانه صنعتی باید سه مرحله ابتدایی ساخت را در نظر داشت، ابتدا باید مکان احداث سردخانه مشخص شود؛ چون معمولاً ظرفیت سردخانه صنعتی با توجه به ابعادی که در نظر گرفته می شود و بسته به محلی که در آن استقرار می یابد؛ باید استاندارد لازم را داشته باشد تا از بروز مشکلات احتمالی در حین بهره برداری از سردخانه جلوگیری شود.
در قدم بعدی محوطه سازی برای مهیا کردن شرایط آماده سازی سردخانه به شمار می رود کارهایی که برای محوطه سازی انجام می شود نظیر دیوارکشی و مسطح کردن زمین که با انجام خاکبرداری یا خاکریزی و در پایان، خیابان کشی و جدول گذاری صورت می پذیرد.
بعد از آماده سازی محوطه، به مرحله ساخت سوله سردخانه می رسیم که از مهم ترین و جدی ترین مراحل ساخت سردخانه می باشد و بخش های مهم و حیاتی مانند فونداسیون و دیوار کشی سوله، اجرای سازه فلزی و در انتها تاسیسات و کف سازی از اساسی ترین بخش های ساخت سردخانه به شمار می روند.
سردخانه صنعتی بالای صفر و زیر صفر
سردخانه صنعتی بالای صفر :که در دمایی بین 1+ درجه تا 4+ درجه سانتی گراد بالای صفر در دو مدل سردخانه های کوتاه مدت و سردخانه های بلند مدت در بازار عرضه می شوند.
در سردخانه کوتاه مدت معمولاً دمایی بالاتر از دمای انجماد را دارا هستند و نحوه عملکرد آن هم به این صورت است که محصولاتی که می خواهند در سردخانه های کوتاه مدت برای چند روز نگهداری شوند به تدریج وارد سردخانه خواهند شد و پس از چند روز نگهداری خارج شده و با محصولات جدید جایگزین می شوند حداکثر زمانی که برای نگهداری محصولات در سردخانه کودتاه مدت در نظر گرفته شده است 15 روز می باشد.
سردخانه های بلند مدت که در بازار به سردخانه های عمومی نیز از آنها یاد می شود بیشتر برای محصولاتی مانند سبزیجات، صیفی جات، میوه، مواد لبنیاتی مثل شیر و ماست و دوغ و کره و...، دارو، گل و گیاه کاربرد دارد.
سردخانه صنعتی زیر صفر: برای انجماد محصولات در دمایی میانگین بین صفر تا منفی هیجده درجه زیر صفر ساخته می شوند و معمولا برای نگهداری گوشت، ماهی،...، مرغ یخ زده کاربرد دارند.
بسیاری از فروشگاه های کوچک و بزرگ، برای انبار کردن فرآورده های منجمد نیاز به سردخانه های زیرصفر دارند همچنین صنایع دیگری مثل کشتارگاه های گاو و گوسفند و شتر و مرغ، صنایع شیلات نیاز مبرم به سردخانه صنعتی دارند.
از دیگر کارخانجاتی که نیاز به سردخانه صنعتی دارد می توان به محصولات منجمد مثل انواع برگر، پیتزاها، ناگت و... می توان اشاره کرد.از انواع سردخانه زیر صفر می توان به سردخانه های زیرصفر کوچک یا اتاقی، سردخانه های زیر صفر کانکسی یا متحرک، سوله های بزرگ سردخانه دار زیرصفر نام برد.
سوله بزرگ زیرصفر
از سوله ای بزرگ سردخانه دار زیر صفر برای نگهداری و انبار محصولات غذایی در تُناژ بالا مورد بهره برداری و استفاده قرار می گیرد و معمولا از چندین اتاق تشکیل می شود و با توجه به انواع محصولات دماهای متفاوتی برای هر اتاق تعبیه می شود تا کیفیت و نوع محصولات به صورت کامل حفظ شود.
این نوع انبارهای محصولات غذایی برای نگهداری انواع فرآورده های گوشتی مانند مرغ و گوشت و ماهی و... در کشتارگاه ها و شیلات، همچنین برای باغ داران مورد استفاده قرار می گیرد و با توجه به نوع استفاده و شرایط کاربری از سیستم آمونیاکی یا فریونی استفاده می شود.
سردخانه زیر صفر کانکسی یا متحرک
نوع سوم از سردخانه های زیر صفر کانکسی یا متحرک می باشد که به جای استفاده از دیوارهای اتاق ساختمان، از کانکس یا سازه های فلزی بهره می برند و به راحتی قابلیت انتقال به هر محیطی را فراهم می نمایند، این نوع سردخانه از پر فروش ترین سردخانه ها در بازار به حساب می آید.
انواع تجهیزات
انواع تجهیزاتی که در ساختار کارکرد سردخانه دخیل هستند می توان به دو بخش عمده دسته بندی کرد: بخش اول تجهیزات داینامیک سردخانه و بخش دوم تجهیزات استاتیک سردخانه تقسیم بندی نمود.
سوالی که بسیاری از دوستان از ما می پرسند این است که با وجود این دو تقسیم بندی کار تجهیزات داینامیک سردخانه و تجهیزات استاتیک سردخانه چیست؟
جواب این سوال بسیار واضح و ساده است کار بخش داینامیک سردخانه تولید برودت هوای سرد می باشد و کار بخش استاتیک سردخانه این است که برودتی که توسط بخش تجهیزات داینامیک سردخانه تولید شده است را حفظ نماید و از هدر رفت برودت هوای سرد جلوگیری به عمل آورد.
انواع سردخانه صنعتی
سردخانه انواع مختلفی دارد و این به دلیل کاربرد آن ها است. به دلیل کاربرد های مختلف و همچنین از نظر جابه جایی به چند دسته مختلف تقسیم می شوند.
انواع سردخانه صنعتی از نظر کاربرد
سردخانه صنعتی از نظر کاربرد به سه دسته زیرصفر، بالای صفر و دو مداره تقسیم می شود
انواع سردخانه از لحاظ حجم به شرح زیر می باشد
-سردخانه متحرک
-سردخانه اتاقی
-سردخانه صنعتی